Tweedaagse fietsreparatiecursus in Kiel-Windeweer

Via de Wereldfietser hebben we ons opgegeven voor de vervolg fietsreparatiecursus van twee dagen in Kiel-Windeweer. Volgens mij is de cursus onder fietsers redelijk bekend want ik kreeg al een paar keer de reactie “oh, je gaat naar Marten, leuk!”

Door de mail die we ongeveer twee weken van tevoren ontvangen, krijg ik er al helemaal zin in. Er staat een verwijzing in naar een webpagina met diverse details. Daar staat onder andere op dat je je moet afvragen of je wel naar Kiel-Windeweer durft te komen: “Kiel-Windeweer ligt midden tussen de NAM-gaslocaties (uitlopers van het Slochteren veld), en op de rand  van de zoutputten van de Nedmag. Deze activiteiten zijn echter geheel risicoloos (Bron: WC-eend). Check anders hier of er nog wat overeind staat: KNMI of via de Groninger Bodembeweging: GIS“.

Verder mag je tijdens de cursus kamperen in de boomgaard en wordt er op zaterdagavond Chinees geregeld.

Hemelvaart
Het is iets meer dan 150 kilometer naar Kiel-Windeweer. Dat gaan we op Hemelvaart en de vrijdag erna wegtrappen met  een tussenstop op een camping bij de Weerribben. De heen- en terugweg plan ik in via de routeplanner van de Fietsersbond: de ene route stel ik in op voor racefietsers en de andere op mijn routetype: vermijd doorsteekjes, onverhard en obstakels voor lange en brede fietsers. De laatste route is tot mijn verrassing 6 kilometer korter. Ik hak de route in tweeën bij een camping die ongeveer in het midden ligt.

Op zondag eindigt de cursus om 16.30 uur en plannen we om het eerste gat te slaan in de resterende kilometers: ’s avonds na de cursus het eerste stuk fietsen en de volgende dag de rest.

Route in vier delen

Op hemelvaartdag is het met een wind uit het noorden best fris. Ik hou mijn windjackje aan. Het is halfbewolkt. De verwachte nachttemperatuur is 6 graden, morgen 3. Het waait niet hard maar we hebben de wind wel steeds tegen. De fiets is zwaar: kampeerspullen en eten voor vier dagen. Waarschijnlijk is het eten zwaarder dan de uitrusting, maar dat wordt vanzelf minder. Vandaag op proef na alle opmerkingen over wat goed fietsvoer is, dessertrijst klaargemaakt met water met rozijnen en abrikozen er door. Het resultaat is niet echt lekker en Dave ontdekt dat hij niet van rozijnen houdt.

Uitsmijter tanken bij Lelystad

We fietsen via de Ketelbrug en de dijk van de Noordoostpolder. Hiervoor moeten we direct na de Ketelbrug een velomobielonvriendelijk hekje passeren en de fiets door mul zand duwen maar daarna gaat het voorspoedig.

Op de camping in de Weerribben is het op Hemelvaartsdag druk, het staat stampvol met barbecueënde caravanbezitters. Verderop is een speelveld maar wij zitten tussen voetballende mensen. Continu vliegt er een bal richting onze wankele brander met pan. Er staat een ander stel met een tentje dus we zijn meteen vrienden. Het stel, uit Münsterland, is hier met de Canadeze kano en op huwelijksreis. Met de velomobiel zit je niet verlegen om aanspraak, al zijn het natuurlijk wel vaak de geijkte opmerkingen en vragen die je krijgt. We belanden met Anne en Matthias in de bar. Als je met Duitsers in een bar gaat zitten dan ga je vanzelf te veel bier drinken. Het is erg gezellig.

Zomerslaapzak
Volgens de barman wordt het vannacht 6 graden, dat zou voor mijn zomerslaapzak geen probleem moeten zijn en al helemaal niet met een extra zijden lakenzak. Maar ik heb het koud, ik trek een thermisch shirt aan met lange mouwen én mijn donzen jack en dan is het net behaaglijk. Ik hoef niet eens te zweten. Vannacht wordt het nog kouder is de verwachting, 3 graden. De tarpachtige zomertent wordt ook niet echt warm. Ik heb de grens van wat je kan doen met deze slaapzak dus wel gevonden. Niet gebruiken onder 9 graden.

De volgende ochtend begint bewolkt. We ontbijten met koffie en muesli. Ik maak dessertrijst voor de lunch met Elk melkpoeder. Even aan de kook brengen en dan in de food containers (thermopotten) na laten garen. Helaas brandt het pannetje als een gek aan. We zijn niet super tevreden over het nieuwe lichtgewicht gasbrandertje van 45 gram. De pan staat er erg instabiel op, ook als het op het tafeltje staat. We besluiten dat op vakantie gewoon weer de Whisperlite meegaat.

Poging om dessertrijst te maken voor onderweg

We rijden zonder problemen de 80 kilometer naar Kiel-Windeweer. Er is wel een kleine wegomlegging maar deze wordt duidelijk aangegeven en natuurlijk ontbrak de spookrijdende bejaarde e-biker en WhatsAppende tiener ook niet. Maar die zijn er altijd. Onderweg doen we nog wat boodschappen voor de lunch en een fles wijn in Annen, waar we doorheen rijden. De nuttige plaatsen in de GPS wijzen ons de weg naar de supermarkt Coöp. Ik heb nu twee dagen gereden met het zonnepaneel en het resultaat is dat de accu nog steeds op 100 procent is als we aankomen op de bestemming.

Kamperen in de boomgaard
Bij Marten Gerritsen van M-Gineering slaan we ons tentje op in zijn boomgaard. Achter de schuur, uit de wind en in de zon is het nog een beetje te doen. Maar het is toch wel erg koud. Met name de wind is ijskoud. De douche bij Marten is afwisselend kokend heet, dan lauw en eindigt al vrij snel in alleen nog koud water. Naast de boerderij van Marten, die de vervolgcursus fietsreparatie geeft, zit een bed & breakfast. Dat begint met nog een koude nacht in het vooruitzicht steeds aantrekkelijker te worden maar we zijn fietskampeerders dus laten ons niet kisten.

Bij de werkplaats hangen de huisregels op het toilet/douche. De regels zijn vermakelijk:

1. Kamperen op eigen risico.
2. De kat verheugt zich nu al op de kaas, boterhamworst en andere etenswaar die ze zal weten te scoren (zie ook regel 1).

Er zijn in totaal 10 regels, twee gaan over de houtkachel waarmee de werkplaats enigszins warm gestookt wordt. De kat is een schildpad en allemansvriend. In no time zit ze via de voetengaten in mijn velomobiel waar alle eten ligt opgeslagen. Ze luistert zoals een echte kat betaamd niet naar de naam CRO (Chief Rodent Officer) die Marten haar heeft gegeven. Maar steek je hand uit en ze komt voor een aai.

Kamperen in de boomgaard bij Marten met de andere cursisten

Op de eerste cursusdag, na een koude nacht van 3 graden maar een veel lagere gevoelstemperatuur, mogen we ons na de zelfgemaakte appeltaart buigen over een fiets waarmee van alles aan de hand is. Vaste kettingschakel, problemen met schakelen, ketting verkeerd om derailleur, kabel verkeerd vastgezet, etc. Het duurt even voordat we alles hebben opgespoord en verholpen. Verder wordt de Rohlofnaaf behandeld. Deze wordt voorzien van nieuw tandwiel, nieuwe schakelkabels en nieuwe olie. Ook van hydraulische remmen krijgen we te zien hoe je de olie moet vervangen (nooit beide schroefjes tegelijkertijd losdraaien). Het is een lange dag, van 10.00 tot 17.30 uur alsmaar op de benen staan en informatie opnemen. Helaas worden trommelremmen niet behandeld en nadat we gezegd hebben dat we trommelremmen hebben, liggen we een beetje uit de groep (maar niet heus).

Marten legt de werking van de derailleur uit

De cursisten zijn soms beginnelingen met hun eerste tentje van Decathlon of ervaren kampeerders met een Hillebergtent. De fiets is een mountainbike of vakantiefiets van Idworx of Santos of een touringfiets van M-Gineering. Toch wordt er vrij weinig gesproken over wat de plannen zijn of wat men al gereisd heeft. Als het gesprek op doorslaande grondzeilen komt adviseer ik (behalve een betere tent) een extra grondzeil. Jos, vrijwilligster van de Wereldfietser die ons deze dagen van koffie en thee voorziet, heeft een goede tip voor het materiaal: een aluminium reddingsdeken. Weegt niks, isoleert extra en ook nog te gebruiken als reddingsdeken.

Café Racer
’s Avonds eten we Chinees met 14 cursisten, Marten en Jos. Na het eten gaat de cursus eigenlijk gewoon weer door want Marten stopt nooit met praten over fietsonderdelen. Zo leren we bijvoorbeeld dat je op dit moment van Shimano beter een LX-achternaaf kunt hebben dan de duurdere XT. Bij de laatste is een vernieuwing doorgevoerd die Marten niet kan waarderen. Ook wordt er door cursisten nog aan eigen fietsen gewerkt. Theo, redacteur van ligfiets.net, woont in de buurt en komt even langs. Marten geeft ons een rondleiding door de enorme schuur, waar onder andere een Leitra staat en de Café Racer, een velomobiel die Marten heeft gebouwd en die de snelste fiets was in de jaren ’80. Marten heeft zelf het EK gewonnen in 1985. Tegenwoordig houdt hij zich niet meer bezig met ligfietsen.

’s Nachts moet ik vanwege de kou weer slapen in mijn donsjack en lang thermisch ondergoed. Ondanks de kou slapen we goed. Dat geldt voor alle cursisten. De cursus is erg intensief en heeft veel energie gekost. Dave heeft nergens last van, die heeft het in zijn Lightwave Firelight 250 slaapzak warm genoeg in onderbroek en zijden lakenzak.

Iedereen kijkt toe hoe Marten een wiel bouwt

Op de tweede cursusdag krijgen we een velg, een hand vol spaken en nippels en een achternaaf met de opdracht er een wiel van te maken. Het begin is even puzzelen want je wil een groot gat tussen je spaken bij je ventielgat, dat is wat makkelijker met pompen. We leren de bistromethode om te bepalen of de as in het midden zit: leg het wiel op twee identieke blikjes/glazen etc. en stapel wisselgeld op tot de naaf. Draai het wiel om en kijk of de naaf dan ook precies uitkomt op de stapel muntjes. Een ding is zeker: moet je op vakantie een keer een velg vervangen dan zal je dezelfde dag niet meer fietsen. Het duurt uren voordat je de slinger uit het achterwiel hebt en daarna ook de hoogteslag. Zelfs Marten die er super bedreven in is, heeft zeker een uur nodig. Eindeloos herhaalt zich het draaien van het wiel, het gebied bepalen dat aangedraaid moet worden, luisteren welke spaak in dat gebied het dofste klinkt en die aandraaien en dan weer het wiel draaien op zoek naar de volgende slag.

De schuur van Marten’s boerderij

Rond half 3 op zondagmiddag begint iedereen het geleerde een beetje op zijn eigen fiets in de praktijk te brengen. Jan begint met het vervangen van de olie in zijn Rohlofnaaf, Dennis draait het tandwiel van zijn naaf om in verband met slijtage. Jos is bezig met haar fiets, Jeannette wil een bagagedrager, etc. Aan onze superieure vakantiefietsen (hoewel Marten het boutiquefietsen noemt) valt niets te sleutelen dus we besluiten wat vroeger weg te gaan en alvast nog voor het eten de eerste 60 kilometer naar huis te fietsen. We gaan richting natuurkampeerterrein ’t Hunehuis in Darp bij Havelte. Het is behoorlijk zwaar trappen tegen de wind in. Na 25 kilometer valt het me echter op dat ik 30 rij in B3. Dat klopt niet, in B3 hoor je nog bezig te zijn met optrekken. Fiets maar weer eens op de kant, kapje er afschroeven en ja hoor: de ketting loopt weer eens over de buitenrand van de kooi in plaats van over het bovenste derailleurtandwiel. Nadat dit hersteld is en het kapje weer teruggeschroefd blijkt de tegenwind een stuk minder zwaar.

Vertrek uit Kiel-Windeweer

Na kilometers op schuin liggende klinkerwegen met kuilen in de weg waarbij we bang zijn om om te slaan beginnen we Drenthe redelijk te haten. Geen wonder dat hier boerderij na boerderij te koop staat. Er valt hier niet te fietsen. Er zullen ook niet meer zoveel fietsers meer zijn want dan ligt het fietspad weer links van de weg en dan weer rechts en iedere keer loop je weer de kans van je sokken gereden te worden tijdens het oversteken. We passeren nog een mussenhotel waar zo te zien ook twee rode katers logeren. Bijzonder.

Hunebedden
Het Hunehuis blijkt van het Nivon. Als we er bijna zijn rijden we opeens langs de hunebedden. Menigeen heeft als kind er een verplicht schoolreisje naar toe gehad maar ik heb ze nog nooit in het echt gezien. Naast ’t Hunehuis ligt een kampeerterreintje in het bos. Er staan twee andere tentjes, een van MSR en een van Eureka! De bewoners van de Eureka! zijn net begonnen aan wat een vier maanden durende fietstocht om de Oostzee moet worden. We komen met ze in gesprek omdat ze geïnteresseerd zijn in onze velomobielen. Heerlijk zo’n kampeerterrein waar geen caravans en kampers op staan maar fietsers met hun tent. Interessante gesprekken in plaats van voetballen die om je oren vliegen. Het blijkt dat ze ook de fietsreparatiecursus bij Marten hadden willen volgen maar dat deze al vol was.

Hunebedden!

Maandag kunnen we tot onze verrassing voor onze tent koffie drinken en ontbijten. Het weerbericht voorspelde regen. Het was afgelopen nacht 6 graden, nog steeds te koud voor mijn Rab Neutrino 200 Endurance. Je moet inderdaad uithoudingsvermogen hebben om het vol te houden in dat ding bij deze temperaturen. De wind wakkert aan tot windkracht 5 en we hebben ‘m pal tegen. Het is ook echt koud. We besluiten allebei op een gegeven moment maar met de schuimkap op te gaan rijden omdat we merken dat de kou ons veel energie kost. Als we de Ketelbrug over zijn moet het wel want vanaf hier rijden we in de striemende regen met de wind pal tegen naar huis.

Overige foto’s van de reis en cursus:

Op camping in de Weerribben

Kalkovens

Entree Kiel-Windeweer, een dorp langs een kanaal

’n Smal fietspaadje

Crank als deurkruk

Zelfgemaakte appeltaart door Marten

Een lineaal om spaken mee te meten

Bistromethode om te bepalen of de as in het midden zit

Leitra

Café Racer komt onder doek vandaan

Café Racer

Café Racer interieur

Makkelijk doorfietsen? Gelukkig valt het mee met de Shredda’s/Almotion

Terugweg nabij Schokland

“Kampeerders melden in ’t Hunehuis”

Kalkovens dichterbij bekeken

Schuilen voor de wind onder de Ketelbrug

Onder de ketelbrug

Theo Zweers, redacteur van Ligfiets.net heeft ook foto’s genomen van de Café Racer en andere bijzondere fietsen in Marten’s stal.